close

close
Home / Het voorkomen van corrosie aan boord van schepen

Het voorkomen van corrosie aan boord van schepen

Bij het installeren van een elektrische installatie aan boord van een schip is het belangrijk om galvanische corrosie te voorkomen. Galvanische corrosie is het wegvreten (corroderen) van metaal onder invloed van een elektrische stroom. Zoals u in de tabel kunt zien, hebben alle metalen ten opzichte van elkaar een klein spanningsverschil. Indien men twee metalen onderdompelt in een elektrisch geleidende vloeistof (elektroliet) en onderling kortsluit, zal er een (kleine) stroom gaan lopen. Dit gaat net zo lang door totdat het metaal met het laagste potentiaal (spanning) weg is gecorrodeerd.

Galvanische corrosie

Bij een schip of jacht kunnen zich drie situaties voordoen waarbij verschillende metalen ondergedompeld zijn in een elektroliet. Wat betreft het laatste; zout water is een prima geleider van elektriciteit, maar ook brak of zoet water kan elektriciteit geleiden.

De eerste situatie heeft niet direct met de elektrische installatie te maken, maar is wel een belangrijke veroorzaker van vooral putcorrosie. De schroef van bijvoorbeeld mangaanbrons is via de schroefas, de motor en de min van de accu verbonden met de romp van het schip. Bij een stalen schip is er een spanningsverschil tussen de romp van het schip en de schroef. Normaal is het onderwaterschip beschermd door verf en in theorie dus geheel afgesloten, maar als er een kras in de verf komt zal er een stroom gaan lopen. Er zijn immers twee verschillende metalen ondergedompeld in een elektroliet en kortgesloten. De oplossing voor dit probleem is het aanbrengen van een opofferingsanode van bijvoorbeeld zink of aluminium. Deze anoden hebben een nog lager potentiaal ten opzichte van de schroef en dit zorgt ervoor dat de anode (en niet de romp) zal worden aangetast.




De tweede situatie heeft wel te maken met de elektrische installatie. Meestal wordt de min van de accu, bijvoorbeeld bij de motor, met de romp van het schip verbonden. Als het schip als stroomgeleider gebruikt wordt (doordat de min van de verlichting niet direct met de accu is verbonden, maar met de romp) kan er tussen deze aansluitingen een klein spanningsverschil ontstaan. Dit spanningsverschil kan ook corrosie veroorzaken. Vooral bij aluminium schepen is het gevaar van corrosie zeer groot als de romp van het schip als stroomgeleider dient. Daarom moet alle apparatuur zoals motoren, generatoren, dynamo’s en navigatie-apparatuur massavrij worden uitgevoerd, en dient de min van de accu op één centraal punt met de romp verbonden te worden.

De derde situatie heeft te maken met de aardaansluiting van de walstroom. Bij een walstroomaansluiting worden in een verdeelstation de nul en de randaarde met elkaar verbonden en via een stalen pen in de grond verbonden met het grondwater. In de haven zijn dus alle randaardeaansluitingen met elkaar verbonden. Ook stalen damwanden en steigers zijn via het grondwater met de randaarde verbonden. Indien nu bijvoorbeeld een aluminium schip naast een stalen schip afgemeerd ligt, dan zijn er verschillende metalen (staal en aluminium) ondergedompeld in een elektroliet (water). Er ontstaat dan een klein potentiaal verschil. Als de randaardeaansluiting met de romp van het schip verbonden is, worden de twee metalen via de randaarde met elkaar verbonden en ontstaat er corrosie.

Hetzelfde kan gebeuren indien een stalen schip naast een stalen damwand ligt afgemeerd. Het staal van de damwand heeft een ander potentiaal als het staal van het schip. Via de randaarde zijn het schip en de stalen damwand met elkaar verbonden en ook hier ontstaat er corrosie.

De randaarde speelt een zeer belangrijke rol bij de beveiliging van de elektrische installatie en kan niet worden weggelaten. Het is volgens de huidige regelgeving (ISO 13297) zelfs verplicht om het schip van een deugdelijk aardingsysteem te voorzien.

Potentieel gevaarlijke situatie galvanische corrosie

Potentieel gevaarlijke situatie waar galvanische corrosie kan ontstaan.

Het gebruik van een scheidingstransformator

Wilt u vanwege het corrosiegevaar de randaarde niet aan de huid van het schip monteren en toch een veilige installatie aan boord creëren, monteer dan een scheidingstransformator.

Bij gebruik van een scheidingstransformator blijft de aarddraad voor de veiligheid wel in de walkabel aanwezig, maar deze wordt niet aangesloten op het schip. De fase en de nul van de stroomverbinding worden op de primaire (wal) zijde van de transformator aangesloten, die de de spanning omzet naar dezelfde spanning of indien nodig een andere spanning. Aan de secundaire (scheeps)zijde van de transformator ontstaat een nieuwe, galvanisch van de wal gescheiden, fase en nul. De nul wordt verbonden met het randaardesysteem aan boord, dat elektrisch gezien niets meer te maken heeft met de randaarde van de walaansluiting. Hierdoor is de verbinding tussen tussen twee verschillenden metalen (of twee verschillende potentialen van hetzelfde metaal) op een veilige manier verbroken. Er is dan geen gevaar meer voor corrosie.

Ook bij de overige energieleveranciers aan boord, zoals de generator en de omvormer, moet u de nul aansluiting verbinden met het randaardesysteem aan boord. Voor kleine pleziervaartuigen tot 24 meter is een aardlekbeveiliging voorgeschreven door de richtlijn pleziervaartuigen (ISO 13297). De verschillende mogelijkheden voor aardlekbeveiliging of isolatiebewaking zijn onderworpen aan deze richtlijn. Voor bepaalde ruimten in het schip gelden afwijkende normen.

Raadpleeg een deskundige voor meer details.


Scheidingstransformator galvanische corrosie

Door het juiste gebruik van een scheidingstransformator kan galvanische corrosie worden voorkomen.

<< Terug naar overzicht